پوکایوکه | Poka-yoke

سیستم پوکایوکه یا خطاناپذیری

ابداع: شی جی یو شینگو 

⭕️پوکایوکه چیست؟؟

👈پوکایوکه توسط یک مهندس تولید ژاپنی به نام شی جی یو شینگو ابداع شد. 

〰️"پوکا " در فارسی یعنی؛ (خطاهای غیرعمدی) 
〰️ "یوکه" در فارسی یعنی؛ (پرهیز)

🔚 نتیجه اینکه پوکایوکه سیستمی پیشگیرانه است که از هدر رفتن انرژی، زمان و منابع قبل از بروز خطا در آینده، جلوگیری می کند. 

حذف کارهای تکراری
👈اساس پوکایوکه بر احترام به ذکاوت و هوش کارگران مبتنی است. پوکایوکه با حذف کارهای تکراری و فعالیت هایی که وابسته به حافظه و احتیاط هستند، وقت و فکر کارگران را آزاد می کند تا آن ها بتوانند وقت خود را به انجام فعالیت های ارزش آفرین اختصاص دهند. 

حذف محصولات معیوب
👈در محیط پیچیده کاری، ممکن است بعضی کارها اشتباه انجام شوند و این امکان وجود دارد که این اشتباهات به تولید محصول معیوب منجر شوند. عیوب، ‌اتلاف محسوب شده و اگر شناسایی نشوند، ‌انتظارات کیفی مشتری برآورده نمی گردد. پوکا یوکه بر این اعتقاد استوار است که نباید حتی تعداد کمی کالای معیوب تولید شود.

حذف اشتباهات افراد
👈نباید انتظار داشت که افراد همه کارها را همیشه مثل ماشین درست و دقیق انجام دهند. یک حواس پرتی کوچک می تواند سبب اشتباه شود. این خطا لزوماً بعنوان کم کاری یا قصور در کار نیست. بلکه یک نقص طراحی است که باعث شده برای انجام عملیاتی، توجه و دقت عمل زیادی صرف شود و این مشکل بزرگی است. 

مزایای سیستم پوکایوکه
👈اصول پایه ای پوکایوکه، طراحی یا استفاده از ابزارهای پیشرفته یا ساده و تکنیک ها و فرآیندهایی است که:
1⃣ اشتباه کردن را برای استفاده کننده غیر ممکن می کند.
2⃣ باعث جلوگیری از اتلاف، خرابی، ضایعات و حادثه می شود. 
3⃣ یک قانون ساده است که باعث صرفه جویی های کلان می شود. 
4⃣ با ایجاد خطاناپذیری در سیستم هزینه های پرت منابع را کاهش می دهد.
5⃣ اگر بهره بردار در شرایط عادی هم نباشد، در استفاده از سیستم نمی تواند خطا کند.

نکاتی که هر مهندس صنایع باید بداند! (3)

گام سوم

تعریف مهندسی صنایع را چگونه تفسیر کنیم ؟

در گام پیشین تعریف انجمن مهندسی صنایع آمریکا را خواندیم ؛ اگر با دقت آن را مروری دیگر کنیم به واژهای کلیدی خواهیم رسید: سیستم !

لازم است در این لغت به خوبی خوب تامل گردد که تمامی تلاش مهندسین صنایع بر روی سیستم پیاده میشود . نترسید ! به هیچ وجه با مفهوم ناآشنایی روبرو نیستیم . سیستم به هر مجموعهای از اجزا اطلاق میشود که برای حصول هدفی با یکدیگر در ارتباط موثرند . حال در ذهن خود به دنبال نمونه بگردید و ذهن خود را وادار به پویایی نمایید ! نمونه ای می آوریم : خانواده ! به همین سادگی ! اما توجه داشته باشید که سیستم هایی که ما با آنها در محیط کاری سروکار خواهیم داشت لزوما به همین سادگی نیستند ؛ آنها گروهی از انسانها ، دسته ای از مواد ، حجم بالای اطلاعات و مواردی این چنینی را دربر خواهند گرفت ؛ میبینم که گستره وسیعیست آنچه یک مهندس صنایع با آنها همسایه خواهد بود و به همین دلیل باید برای تمامی آنها دارای حداقل اطلاعات لازم باشد .

هدف یک مهندس صنایع بهبود کارایی سیستم به جهت نیل به اهداف کل مجموعه است و ایجاد بهبود در سیستم نیازمند بمباران فکری در مورد همه آنهاست . گمان دارد که دگرگونی و بهبود را از چه جایی باید آغاز نمود ؟! نگاهی به اطراف بیاندازید ، از چیزهایی آغاز کنید که نزدیکترند ؛ حال سوالی از شما میپرسیم : چه چیز به شما از خود شما نزدیکتر است ؟! پس : مغرور نباشید ؛ کسی شما را زیر سوال نخواهد برد ؛ بهبود را باید از خود شروع کنید ...

نکاتی که هر مهندس صنایع باید بداند! (2)

گام دوم
مهندسی صنایع را چگونه تعریف کنیم ؟
در گام اول نگاه روشنی به مفهوم مهندسی حاصل کردیم ؛ اینک به مهندسی صنایع باز میگردیم و میخواهیم در دومین گام تعریفی از مهندسی صنایع یاد گیریم . بی شک موفقیت در هر شغلی مستلزم اشراف کلی بر جوانب آن می باشد و یکی از نکات مهم در این مبحث ، دانستن تعریف منطقی و صحیحی از شغل میباشد . نگارنده بر این عقیده است که وظایف مهندس صنایع تا اندازهای شیرین و پرهیجان میباشد که شاید جای این باشد از آن به عنوان یک سرگرمی فرح بخش و لیک در عین حال جدی و پراهمیت یاد نمود ؛ و اما مهندسی صنایع چیست ؟
انجمن مهندسی صنایع آمریکا ، تعریف ذیل را بیان کردهاست :
مهندسی صنایع رشته ایست که با طراحی ، پیاده سازی و بهبود سیستمهای یکپارچه ای از انسان(human) ، مواد (material) ، اطلاعات (information) ، تجهیزات (instrument)   و انرژی (energy)  مرتبط می باشد.

 این رشته بر پایه دانش تخصصی در علوم ریاضی ، طبیعی ، اجتماعی و نیز قوانین و روشهای تجزیه و تحلیل مهندسی و طراحی بنا شده است تا به کمک آنها به ارزیابی نتایج حاصل از سیستم های یکپارچه بپردازد.

نکاتی که هر مهندس صنایع باید بداند!

 

گام اول

مهندسی (engineering) به چه معناست ؟
تاکنون بارها و بارها این واژه را در کاربردهای عامیانه و تخصصی شنیدهایم ؛ پرسش اینجاست که آیا اگر از ما بخواهند این کلمه را به تعریف آوریم قادر به بیان روان آن هستیم ؟ گام اول ما در یادگیری مهندسی صنایع ، آموزش معنای دقیقی برای مهندسی است . مجمع اعتباری مهندسی و تکنولوژی (the Accrediation Board for Engineering and Technology) که یکی از وظایف آن تعریف و یکسانسازی واژههای مهندسی است ، مهندسی را به صورت زیر تعریف میکند : مهندسی ، مجموعه مهارتهایی است که با استفاده از معلومات ریاضی و علوم طبیعی و در اثر مطالعه ، تمرین و تکرار حاصل شدهاند و ما را به راههای بهرهگیری اقتصادیتر از مواد اولیه و منابع طبیعی در جهت منافع انسانی مان رهنمون میکنند .
حال درک روشنی از واژه پراستفاده مهندسی پیدا کردهایم ؛ مشاهده مینماییم که حیطه وسیعی در این تعریف جای میگیرند و به طور کلی میتوان گفت که هدف غایی همه آنها کمک به زندگی بهتر و راحتتر برای مجموعه انسانهاست . این هدف را از خاطر نبریم ..

 

تعاریف شما از مهندسی چیست ؟؟