نکاتی که هر مهندس صنایع باید بداند! (5)

گام پنجم
مفهوم کار را چگونه تعریف نماییم ؟
کار ، حاصل جمع تمامی فعالیت های فیزیکی و فکری انسان در جهت تولید کالاها و خدمات موردنیاز وی میباشد . هنگامیکه این فعالیت با هدف دریافت دستمزد انجام گیرد باید آن را کار یا شغل با دستمزد عنوان نمود . کار انسان ابتدایی برای اطمینان از حفظ و بقای خود و مستلزم رویارویی وی با طبیعت بود . با گذشت زمان ، با انجام کارهای کشاورزی میان ارتباط مسقیم نتایج کار و رفع نیازهای فردی انسان فاصله افتاد که به علت روند تکامل اقتصادی روزبه روز غیر مستقیم تر از پیش میشد.

این ارتباط با تبلور نخستین نظام معامله پایاپای بود که منجر به پیشرفت اقتصاد پولی شد . به مرور با تقسیم کار و تخصصی کردن آن ، ارتباط مستقیم میان کار و نیازهای انسان فاصله افتاده و درک معنای نهایی کار از سوی او به صورت غیر مستقیم درآمده است .
در دوران باستان کار به معنای فعالیت پَستی بود که برای افرادی پایین تر از یک شهروند تحصیلکرده و اشرافی در نظر گرفته میشد . در یونان باستان طبقات اشرافی طراحان دقیق فعالیت هایی بودند که برتری خود را در انجام موفقیت آمیز آن در حوزه های نظامی و شهری به اثبات برسانند ؛ این فعالیت ها به معنای انجام کارهای فیزیکی نبود ، بلکه کار توسط برده ها یا عوام به انجام میرسید . عوام جزو شهروندان آزاد بودند با این وجود مجبور بودند برای امرار معاش خود کار کنند ؛ از این رو نمیتوانستند حتی بخشی از فعالیت های خود را صرف فعالیت های اجتماعی برتر همانند هنرآموزی یا تجارت کنند . بعدها ، تحت تاثیر تعالیم مسیحیت ، کار تعریف اجتماعی مثبت و ارزشمندی پیدا نمود .
در سفر پیدایش تورات آمده است که دنیا در شش روز کار دقیق و پرزحمت خلق گردید و انسان به عنوان مظهر خداوند خوانده شد تا نه تنها در کار خود ، بلکه در اعمال دیگر نیز ، در روز هفتم از خالق پیروی کند .
کار فیزیکی و فکری ، هر دو به عنوان فضیلت اخلاقی محسوب میشدند ؛ این واقعیت که بسیاری از جوامع اروپایی به عنوان جامعه کاری نامیده میشوند ، میتواند ثمره اصول اخلاقی کار در کلیسای پروتستان باشد که از پایان قرن پانزدهم به بعد ، صرفنظر از طبقات اجتماعی گسترش یافته است . بدین ترتیب ، مفاهیم ادیان الهی همچون اسلام کار را به عنوان برترین فعالیت ، مقدس و موجب نزدیکی انسان به خداوند میدانند .